Στις 18 Ιουνίου 1815. Σαν σήμερα: H μάχη του Βατερλό!

Δημήτρης Τζανακάκης

ΡΕΘΥΜΝΟ

Γιατί έγινε ταυτόσημο με την απόλυτη ήττα; Το Βατερλό είναι μια τοποθεσία έξω από τις Βρυξέλλες.Δ εν θα την ήξερε κανείς.Τη γνωρίζει όλος ο κόσμος αλλά όχι με τρόπο θετικό.Το Βατερλό που έγινε σαν σήμερα το 1815 είναι πια λέξη διεθνής και όλος ο κόσμος τη χρησιμοποιεί όταν θέλει να αναφερθεί σε μια απόλυτη ήττα! Γιατί έγινε αυτό;

Στο Βατερλό η Γαλλία έχασε όσα εδάφη είχε κερδίσει και δεν ανέκτησε ποτέ την ισχύ της. Όταν ξέσπασε η Γαλλική επανάσταση το 1789, ο 21χρονος Ναπολέον Βοναπάρτης εγκατέλειψε το αξίωμα του στο βασιλικό πυροβολικό για να υποστηρίξει την εξέγερση. Έξι χρόνια μετά ήταν στρατηγός του Γαλλικού στρατού έχοντας καταπνίξει και μια αντεπανάσταση των μοναρχικών. Η ανταμοιβή του ήταν η διοίκηση των γαλλικών δυνάμεων στην Ιταλία με τις οποίες πέτυχε συναπτές νίκες επί ευρωπαίων αντιπάλων στρατών. 

Το 1804 αυτοανακηρύχτηκε αυτοκράτορας οδηγώντας το στρατό της Γαλλίας από νίκη σε νίκη και στην εισβολή στη Ρωσία το 1812. Αν και νίκησε το στρατό της ηττήθηκε από το ρωσικό χειμώνα και αναγκάστηκε να υποχωρήσει. Την άνοιξη του 1813, η Βρετανία, η Ρωσία, η Σουηδία και Πρωσία συμμάχησαν και κατάφεραν μια σημαντική νίκη επί των εξασθενημένων γαλλικών δυνάμεων στη Λιψία. Με την πίεση των αξιωματικών του, ο μεγάλος στρατηλάτης αναγκάστηκε να αποσυρθεί και να δεχτεί τη φυλάκιση του στο νησί Ελβα κοντά στην Κορσική. 

Μετά από μια ιστορικής σημασίας απόδραση, ο Ναπολέων επέστρεψε στη Γαλλία και στρατολογώντας τους βετεράνους των εκστρατειών του συνέχισε να τρομοκρατεί τα ευρωπαϊκά εδάφη. Σε αυτό βοήθησε και ο ίδιος ο Λουδοβίκος ΙΗ’ που εν τω μεταξύ είχε ενθρονιστεί με τη βοήθεια των ευρωπαίων συμμάχων. Οι δυνάμεις που έστειλε για να το συλλάβουν συμμάχησαν μαζί του δημιουργώντας έναν ακόμα πιο ισχυρό στρατό. 

Αυτό ήταν το υπόβαθρο της μεγαλύτερης, από πλευράς ιστορικής σημασίας, μάχης στην ιστορία για την Ευρώπη. Οι στρατοί του Βοναπάρτη και του Γουέλινγκτον που ηγήθηκε της 7η Συμμαχίας προετοιμάστηκαν για την τελική αναμέτρηση στο Βατερλό, λίγο έξω από τις Βρυξέλες. Στις 18 Ιουνίου 1815 και μετά από ανελέητο βομβαρδισμό των συμμαχικών θέσεων, ο Ναπολέον διέταξε τα στρατεύματα του να επιτεθούν. Αυτό που όμως δεν είχε υπολογίσει ήταν ο στρατός των Πρώσων που στο μεταξύ είχε σπεύσει στο Βατερλό και είχε καταλάβει ένα χωριό στα νώτα του στρατού του. Αν και είχε καταφέρει να διασπάσει τις συμμαχικές γραμμές βρισκόταν περικυκλωμένος. Αντιδρώντας στις εξελίξεις κατάφερε να υποχωρήσει και να απωθήσει τους Πρώσους αλλά παράλληλα έχανε τη μάχη στο κυρίως μέτωπο με το Γουέλινγκτον. Ο στρατός του τράπηκε σε άτακτη υποχώρηση και τελικά ο ίδιος αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει για να γλιτώσει την ολοκληρωτική καταστροφή. 

Μετά την ήττα στο Βατερλό, η Γαλλία επέστρεψε στα σύνορα που είχε πριν την εποχή του Ναπολέοντα και δεν κατάφερε ποτέ ξανά να ανακτήσει την ισχύ της. Ωστόσο, κανένας γάλλος και κανένας ευρωπαίος δεν ξέχασε τι μπορούσε να πετύχει μια χώρα με ένα πιο προηγμένο και φιλελεύθερο σύστημα διακυβέρνησης. Το πνεύμα της Γαλλικής επανάστασης σάρωσε την Ευρώπη και οι βασιλείες αντικαταστάθηκαν με συνταγματικές μοναρχίες. Κανένα βασίλειο και κανένα κράτος δεν θα ήταν ξανά το ίδιο. 

~~~~~~~~~~~~~
Πηγή:
http://www.onalert.gr/stories/BaterloGiati_egine_taytoshmo_me_thn_apolyth_htta/15320

Ο Βομβαρδισμός της Γκουέρνικα

      Ιστορία     

Η Γκουέρνικα μετά τον βομβαρδισμό

Πολύνεκρη αεροπορική επίθεση κατά της βασκικής πόλης Γκουέρνικα από γερμανούς και ιταλούς εθελοντές αεροπόρους, που συνεργάζονταν με τους εθνικιστές του στρατηγού Φράνκο κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφύλιου Πολέμου (1936-1939). Έλαβε χώρα το απόγευμα της 26ης Απριλίου 1937 κι έμεινε στην ιστορία κυρίως χάρις στον πίνακα του μεγάλου ισπανού ζωγράφου Πάμπλο Πικάσο, που αποτύπωσε μοναδικά τη φρίκη του πολέμου.

Την άνοιξη του 1937 οι εθνικιστές του Φράνκο, έχοντας υπό τον έλεγχό τους το μεγαλύτερο μέρος της Ισπανίας, θέλησαν να διασφαλίσουν την κυριαρχία τους και στο βορά, με την κατάληψη του Μπιλμπάο, της μεγαλύτερης πόλης των ανυπότακτων Βάσκων, που συνεργάζονταν με τη δημοκρατική κυβέρνηση της Μαδρίτης. Το μεγαλύτερο εμπόδιο ήταν η Γκουέρνικα (Γκερνίκα η σωστή της προφορά στα ισπανικά), που βρισκόταν σε στρατηγικό σημείο στο δρόμο για το Μπιλμπάο. Η Γκουέρνικα, στην οποία ζούσαν 5.000 άνθρωποι, αλλά και χιλιάδες Δημοκρατικοί πρόσφυγες. ήταν σημαντική πόλη για τους Βάσκους, γιατί κάτω από μια βελανιδιά στο κέντρο της πόλης συνήθιζε να συνεδριάζει η Βουλή τους.

Η εντολή για τον βομβαρδισμό της Γκουέρνικα δόθηκε από τους φρανκιστές στον αντισμήναρχο Βόλφραμ Φράιχερ φον Ριχτχόφεν, που ήταν επικεφαλής των γερμανών εθελοντών, οι οποίοι είχαν συγκροτήσει τη «Λεγεώνα Κόνδωρ». Τυπικά, η ναζιστική Γερμανία ήταν ουδέτερη στον Ισπανικό Εμφύλιο. Συμμετείχε, όμως, ουσιαστικά στις επιχειρήσεις με μια ομάδα εθελοντών, που ήταν όλοι τους έμπειροι αεροπόροι της Λουτβάφε και πιλοτάριζαν τελευταίου τύπου αεροπλάνα. Όπως παραδέχθηκε αργότερα ο αρχιναζιστής Χέρμαν Γκέρινγκ στη Δίκη της Νυρεμβέργης, οι νεαροί πιλότοι είχαν σταλεί με διαταγή του Ράιχ για να εμποδίσουν την εξάπλωση του Κομμουνισμού, αλλά και να δοκιμαστούν σε συνθήκες μάχης.

Στην επιχείρηση που σχεδίασε ο Ριχτχόφεν θα έπαιρναν μέρος 20 γερμανικά μαχητικά και 3 ιταλικά, τα οποία αποτελούσαν τμήμα του ιταλικού εθελοντικού σώματος, που είχε στείλει ο Μουσολίνι για την υποστήριξη του ομοϊδεάτη του Φράνκο. Τα αεροπλάνα θα επιχειρούσαν πέντε κύματα επιθέσεων, πρώτα στα περίχωρα και στη συνέχεια μέσα στη Γκουέρνικα, με βόμβες των 250 και 50 κιλών και εμπρηστικές του ενός κιλού.

Η Γκουέρνικα φλέγεται μετά την επιδρομή των βομβαρδιστικών του Χίτλερ και του Μουσολίνι

Η Επιχείρηση Επίπληξη (Operation Rugen), όπως ήταν η κωδική της ονομασία, πραγματοποιήθηκε από τις 4:30 το απόγευμα έως τις 7 το βράδυ της 26ης Απριλίου 1937. Ήταν κυριολεκτικά ένας περίπατος για τους πιλότους, καθώς η πόλη ήταν ανοχύρωτη. Οι βομβαρδισμοί ήταν καταιγιστικοί και ανηλεείς, με αποτέλεσμα η πόλη σχεδόν να ισοπεδωθεί και από τις μεγάλες πυρκαϊές που ακολούθησαν. Τα θύματα από τους βομβαρδισμούς ανήλθαν σε 1654 νεκρούς και 889 τραυματίες, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσαν οι αρχές. Πρόσφατες έρευνες μειώνουν τον αριθμό των νεκρών, το πολύ στους 300.

Αυτό δεν μειώνει σε τίποτα τη φρίκη της επίθεσης, που ήταν ένα κλασσικό έγκλημα πολέμου, ένα τυφλό χτύπημα και μια πράξη τρομοκρατίας, αφού η επίθεση δεν εκδηλώθηκε κατά στρατιωτικού στόχου. Σύμφωνα με εικασίες που αναπτύχθηκαν αργότερα, οι Γερμανοί θα πρέπει να υπερέβησαν τις οδηγίες των Ισπανών και να εκδήλωσαν την επίθεση με περισσή ένταση, ως αντίποινα για το λιντσάρισμα από Δημοκρατικούς, ενός γερμανού πιλότου, το αεροπλάνο του οποίου είχε πέσει κοντά στο Μπιλμπάο, λίγες ημέρες νωρίτερα.

Οι εθνικιστές, χωρίς να αρνηθούν τον βομβαρδισμό της Γκουέρνικα, έριξαν τις ευθύνες για τις μεγάλες πυρκαϊές και τις εκτεταμένες καταστροφές στους υποχωρούντες Δημοκρατικούς και στις τακτικές της «καμμένης γης» που εφάρμοζαν. Δημοσιογραφικές μαρτυρίες από πρώτο χέρι τούς δικαιώνουν εν μέρει.

Όπως και σε ανάλογες περιπτώσεις την Ελλάδα, η Δημοκρατική Γερμανία ζήτησε συγγνώμη για τις ωμότητες που διέπραξαν οι ναζιστές στην Ισπανία. Στην 60η επέτειο του βομβαρδισμού της Γκουέρνικα το 1997, ο γερμανός πρόεδρος Ρόμαν Χέρτζοχ, με επιστολή τους προς του επιζώντες, τους «έτεινε χείρα φιλίας και συμφιλίωσης, εξ ονόματος του γερμανικού λαού». Το 1998 η γερμανική Βουλή με απόφασή της αφαίρεσε όλα τα ονόματα των μελών της Λεγεώνας Κόνδωρ, που είχαν δοθεί σε γερμανικά στρατόπεδα.

Η Γκουέρνικα του Πικάσο

Την εποχή του βομβαρδισμού της Γκουέρνικα, ο μεγάλος ισπανός ζωγράφος Πάμπλο Πικάσο ετοίμαζε ένα πίνακα, παραγγελία της Δημοκρατικής Κυβέρνησης της Μαδρίτης, που θα κοσμούσε το Ισπανικό Περίπτερο στη Διεθνή Έκθεση των Παρισίων. Μόλις πληροφορήθηκε τη μεγάλη σφαγή, ονόμασε τον πίνακα Γκουέρνικα, θέλοντας να εκφράσει την απέχθειά του προς τους στρατιωτικούς «που βύθισαν την Ισπανία στον ωκεανό του πόνου και του θανάτου».

Το έργο του Πικάσο είναι μία τεράστια ελαιογραφία (3,49 x 7,77 μ.), που περιγράφει την απανθρωπιά, τη βιαιότητα και την απόγνωση του πολέμου. Δείχνει ένα σκηνικό θανάτου, με διαμελισμένα ζώα και ανθρώπους, γυναίκες να κλαίνε, κρατώντας νεκρά μωρά και κατεστραμμένα κτίρια. Αρχικά, ο Πικάσο πειραματίστηκε με χρώμα, αλλά τελικά κατέληξε στο άσπρο, το μαύρο και το γκρι, καθώς θεώρησε ότι έτσι δίνει μεγαλύτερη ένταση στο θέμα.

Ο πίνακας εκτέθηκε τον Ιούλιο του 1937 στη Διεθνή Έκθεση των Παρισίων και συγκέντρωσε το γενικό ενδιαφέρον. Στη συνέχεια, περιόδευσε σε μεγάλες πρωτεύουσες του κόσμου, προκειμένου να συγκεντρωθούν χρήματα για την προάσπιση της Δημοκρατίας στην Ισπανία. Μετά την επικράτηση του Φράνκο, το 1939, η Γκουέρνικα βρήκε προσωρινό καταφύγιο στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης (ΜΟΜΑ).

Το 1968 ο Φράνκο εξέφρασε την επιθυμία να εκτεθεί ο πίνακας στην Ισπανία. Ο Πικάσο αρνήθηκε και εξουσιοδότησε το ΜΟΜΑ να επιστρέψει τον πίνακα στην Ισπανία, μόλις αποκατασταθεί η Δημοκρατία. Αυτό έγινε το 1975, όταν πέθανε ο Φράνκο κι ενώ ο Πικάσο είχε φύγει από τη ζωή, δύο χρόνια νωρίτερα. Το 1981 η «Γκουέρνικα» επέστρεψε στα πάτρια εδάφη και αποτέλεσε ένα από τα σπουδαιότερα εκθέματα του Μουσείου «Πράδο» της Μαδρίτης. Από το 1992 κοσμεί το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Βασίλισσα Σοφία της Μαδρίτης.

 Περί Πηγών...

ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr/articles/253#ixzz3caySlZ7I